Waarom (geen) tomaten en paprika’s in de winter eten in Nederland?

Ik kook “zoveel mogelijk” met biologische groenten en fruit van het seizoen, liefst ook nog lokaal. Het streven is duurzaam en gezond; goed voor mens, dier en het milieu.

Met de nieuwe trend om vers, biologisch, duurzaam van eigen land (lokaal) te eten ook in de winter, heb ik het gevoel dat we in voedingsland direct als een kudde schapen achter deze trend aanrennen. Is biologisch wel altijd duurzaam, is lokaal wel haalbaar en wat is gezond? 

Het roept bij mij veel vragen op en ik ga graag in 2023 op zoek naar antwoorden. Doe je mee?

Wat ik me afvraag lees je in deze blog.

Zoveel mogelijk = dus niet alles!

Tijdens oudjaar aten wij met vrienden vegetarische lasagne. Met tomaten uit blik, prei en winterwortel een prima seizoensgerecht. Oh nee de verse tomaten voor de topping kwamen uit Spanje en de rode wijn uit Italië. Na het eten dronken we koffie van koffiebonen uit Columbia en een chocolaatje uit Spanje. Wel biologisch en fairtrade dat dan weer wel.

Voor herstel na alle overvloedige maaltijden tijdens de feestdagen zorg ik voor extra vitamineC. Dat kan natuurlijk met een boerenkoolsmoothie, maar voor de nodige variatie, gemak en smaak, eet ik graag een sinaasappel of mandarijn uit Spanje of Griekenland.

Natuurlijk is wijn, chocola en koffie zelfs ongezond. Ik schrik, omdat ik via de podcast van Laura de Grave net hoor dat koffie en chocola zelfs in de top 10 van meest vervuilende voedingsproducten staan. Toch… 

Hebben we in Nederland in de winter voor ons humeur niet gewoon een sprankje zon in onze voedingsproducten nodig?

Er ontstaan bij mij vragen

• Is de wereld niet al steeds internationaler. Kun je wel denken: we willen als Nederland, dat kleine land aan zee, 100% zelfvoorzienend zijn voor groente en fruit?
  • Wordt de wereld daadwerkelijk beter als we stoppen met vers fruit en groente importeren?Wat doet dat met de wereldeconomie, (on)gelijkheid in rijk en arm.
• Hoeveel draagt het bij voor een beter milieu?
  • Hoe en met welk stuk land produceren we genoeg pompoenen, bieten, appels en peren voor heel Nederland als we geen of veel minder tomaten en sinaasappels eten?
  • Waar en hoe zorgen we voor voldoende opslag.
  • Wat zijn hiervan de gevolgen?
• Krijg je nog wel alle benodigde voedingsstoffen binnen?

Ik ben het heel erg eens dat we veel duurzamer kunnen eten en drinken. Inderdaad meer lokaal, minder vlees, zuivel en meer groente, maar wel met gezond verstand.

Geen keurslijf, maar gezond verstand.

Lang geleden; Vitaminetekort in de winter

Vroeger, heel vroeger werden mensen nog meer ziek in de winter in Nederland door vitamine tekorten. Import maakte onze voeding gezonder, gevarieerder, rijker. Gelukkig is wat we in Nederland verbouwen steeds gevarieerder. Ik ben dol op pastinaken, rode biet, pompoen, wortels, spruiten, boerenkool, cava le nero, aardappels en prei. Je kan er de lekkerste gerechten mee koken; boordevol vitamines. De vraag is; is het wel genoeg om alle benodigde voedingstoffen binnen te krijgen. Weet iemand het antwoord, is het al onderzocht of is het een mooie uitdaging om in 2023 te onderzoeken?

Zijn Hollandse wintergroenten “vers”?

De groentetuinen in Nederland waar je rechtstreeks van het land kan oogsten of inkopen zijn van oktober tot april gesloten. Moestuinen zijn in rust. De meeste Hollandse wintergroenten en fruit zijn voedingsproducten die je lang kan bewaren, tenminste onder de juiste omstandigheden qua temperatuur, ventilatie en licht.

Ja het is vers in de zin dat het niet is ingemaakt, in blik zit, maar vers van het land is het dus meestal niet. Pompoenen, bieten, appels, rode kool komen allemaal uit de opslag.

Pompoenen bijvoorbeeld worden het best bij een temperatuur tussen de 10-14 graden bewaard, in het donker en hebben genoeg ventilatie nodig. Dan zijn ze tot wel 8 maanden houdbaar, maar dat stelt wel eisen aan de opslag.

De boerenkool is natuurlijk wel de hele winter vers geoogst; kanjer van een groente. Fier zie je de boerenkool plant in de moestuinen staan, de hele winter lang. Waarom is die niet op aan het eind van de winter? Je kan er zoveel van maken, veel meer dan een stamppot met worst. Wat denk je van een Franse boerenkoolsalade, een pesto, een burger. Duurzaam is in elk geval de boerenkool te eten, die nu overblijft. 

Krijg je met alleen groente en fruit van het seizoen, biologisch en uit eigen land alle benodigde voedingstoffen binnen?

Ik heb geen antwoord op deze vraag. Ik denk dat het wel moet kunnen. Helaas zijn veel Hollandse groenten zoals pastinaak, rode biet, aardperen nog steeds minder populair. Leuk om bij te dragen deze groenten vaker op het menu te krijgen. 

Eigenlijk is mijn vraag groter en die is: Is deze uitdaging echt nodig of zelfs wel wenselijk? 

Is een tomaat uit Spanje eten klimaat onvriendelijk?

Duurzaam, fairtrade, beter voor de wereld ofwel beter voor mens, dier en het milieu?

Is dan een biologische tomaat uit Spanje fout?

Of wil ik die boer uit Spanje ook steunen en neem ik de kilometers die de tomaat aflegt voor lief?  Wat zijn de gevolgen van opslag eigenlijk als we met zijn allen alleen Hollandse wintergroenten en Hollands fruit gaan eten? Kunnen en willen we wel zoveel duurzame en biologische Hollandse groenten en fruit produceren in Nederland? Duurzaam en biologisch vraagt meer landbouwgrond en hebben ze daar niet meer van in andere landen? 

Ik ga op zoek naar antwoorden en de 80-20 regel

Heel veel vragen in deze blog. Met de nieuwe trend om vers van eigen land te eten ook in de winter, heb ik het gevoel dat we in voedingsland direct als een kudde schapen achter deze trend aanrennen. Ik stel liever eerst bovenstaande vragen en ga in 2023 op zoek naar antwoorden. Tot ik ze gevonden heb of een duidelijkere eigen overtuiging heb, hanteer ik de 80-20 regel of denk dat het meer 70-30 wordt.

Ik kook, eet zoveel mogelijk biologisch, lokaal, duurzaam van het seizoen. Voor de kers op taart, extra vitamines, variatie, het gemak, smaak, geniet ik van voedingsproducten van verder weg, maar dan weer wel fairtrade en biologisch. Kies bewust.

Ik ben benieuwd wat jij denkt en ga graag in gesprek. Laat je het weten?

Ik volg in elk geval de podcast serie van Laura de Grave en hoop daar al meer kennis mee op te doen om nog bewuster te kunnen kiezen voor duurzaam eten. Doe je mee?